کاربرد کنتاکتور در تابلو برق چیست
کنتاکتور در تابلو برق، همان کلیدی است که به آن کلید اتومات نیز می‌گویند. کنتاکت‌هایی که در این کلید الکترومغناطیسی وجود دارند، با اعمال ولتاژ مناسب، تغییر وضعیت می‌دهند و موجب قطع و وصل شدن جریان برق می‌شوند. تغییر وضعیت کنتاکتور بستگی به چگونگی قرارگیری آن در تابلو برق و مدار دارد. همچنین به هدف استفاده از آن وابسته است. کنتاکتور از طریق خاصیت مغناطیسی موجب باز و بسته شدن تعدادی کنتاکت می‌شود و ساختار و عملکرد آن شباهت زیادی به رله دارد، با این تفاوت که کنتاکتورها برای مدارهای ولتاژ و جریان بالا مناسب هستند. در این مقاله می‌خواهیم کاربرد کنتاکتور در تابلو برق را بررسی کنیم. پس تا انتها همراه ما باشید.
طراحی کنتاکتور چگونه است؟
نمای بیرونی کنتاکتور مغناطیسی، مربع‌شکل و جعبه‌مانند است. بسته‌به دستگاه الکتریکی که به آن وصل می‌شود، می‌تواند به اندازه‌ای کوچک باشد که در یک دست جا شود یا ارتفاعی به اندازه یک متر داشته‌باشد. محفظه کنتاکتور از یک پلاستیک مقاوم در برابر حرارت و غیر رسانا مانند باکلیت ساخته می‌شود و دارای دو کنتاکت فلزی هستند که در کنتاکت‌های دستگاه اصلی قرار می‌گیرند. در داخل آن، یک کنتاکت به یک سیم‌پیچ الکترومغناطیسی کوچک منتهی می‌شود و کنتاکت دیگر به یک هسته آهنی نرم متصل است که با کمک فنر از سیم‌پیچ جدا می‌مانند. جهت خرید کنتاکتور هیمل کلیک کنید.
کنتاکتور چگونه کار می‌کند؟
اصل کار یک کنتاکتور مانند رله است. در این قطعه، چندین سوئیچ کنترل‌شده الکترومغناطیسی وجود دارد. این سوئیچ‌ها ممکن است در حالت نرمال، باز یا بسته باشند. همچنین یک کویل الکترومغناطیسی برای کنترل سوئیچ درنظر گرفته شده است.
هنگامی‌که جریان برق در این سیم‌پیچ جاری می‌شود، خاصیت آهنربایی پیدا می‌کند و با غلبه بر نیروی فنری که در کنتاکتور تعبیه شده، هسته متحرک به هسته ثابت می‌چسبد و باعث بسته‌شدن یا بازشدن کنتاکت‌ها می‌شود. اگر جریان برق قطع شود، کویل الکترومغناطیسی، خاصیت آهنربایی خود را از دست می‌دهد و هسته متحرک به وضعیت اولیه خود برمی‌گردد.
بررسی بخش‌های مختلف کنتاکتور
- ترمینال‌های ورودی و خروجی: اندازه و تعداد این ترمینال‌ها به ولتاژ توان ورودی و منبع تغذیه بستگی دارد که ممکن است تک‌فاز یا سه‌فاز باشد.
- یک آهنربا و یک سیم‌پیچ: آهنربای کنتاکتور معمولا یک آهنربای نعل‌شکل است که از طریق هسته‌ای که در اطراف آن یک سیم‌پیچ است، قرار می‌گیرد. هسته از یک ماده غیرآهنی ساخته می‌شود تا اطمینان حاصل شود که در هنگام قطع بودن جریان برق، میدان مغناطیسی وجود ندارد. مدل‌های دیگر کنتاکتور دارای یک آهنربای مستطیلی یا استوانه‌ای‌شکل در داخل یک سیم‌پیچ سلونوئید هستند.
- فنر: عملکرد فنر این است که کنتاکت‌ها را باز نگه دارد و جریان برق به بار را قطع کند. فنر می‌تواند کنتاکت‌های متحرک را از کنتاکت‌های ثابت دور یا به آن‌ها نزدیک کند. در برخی از مدل‌های کنتاکتور که به‌صورت عمودی نصب می‌شوند، نیروی گرانش زمین ممکن است جای فنر را بگیرد.
- محفظه: محفظه تمام اجزای کنتاکتور را در داخل خود قرار می‌دهد و ایمنی آن‌ها را تامین می‌کند. این محفظه از پلاستیک، باکالیت یا نایلون ساخته می‌شود.
کاربرد کنتاکتور در تابلو برق چیست؟
- کنترل نورپردازی. از کاربرد کنتاکتور می‌توان به کاربرد در سیستم‌های روشنایی اشاره کرد. در سیستم‌های بزرگ روشنایی قدرت، مانند آن‌هایی که برای کنسرت‌های موسیقی یا سیستم‌های روشنایی استادیوم‌های ورزشی با چراغ‌های بزرگ اجرا می‌شود، همیشه از یک کنتاکتور به‌عنوان یک مؤلفه اتصال یا یک قطع‌کننده مدار به چراغ‌ها استفاده می‌کنند.
- کنترل موتور الکتریکی. یک موتور الکتریکی سه‌فاز با توان بالا، مانند آنچه در صنعت استفاده می‌شود، به کنتاکتورها به‌عنوان یک مؤلفه اتصال یا یک قطع‌کننده مدار الکتریکی نیاز دارد تا جریان برق به موتور را قطع و وصل کند. عملکرد کنتاکتور به‌عنوان یک عامل کنترل بر روی موتورهای الکتریکی، معمولا به‌عنوان استارتر مغناطیسی شناخته می‌شود.
- سوئیچ‌های انتقال. سوئیچ‌های انتقال سیستم‌هایی در ATS هستند. این بخش همیشه از کنتاکتورها استفاده می‌کند، زیرا به ظرفیت کنترل توان زیاد و سرعت انتقال سریع که کنتاکتورها دارند، نیازمند است.
مهار قوس در کنتاکتورهای مغناطیسی
انواع کنتاکتورهای مورد استفاده در تابلو برق
- کنتاکتورهای مغناطیسی IEC، رتبه‌بندی دقیقی را برای سوئیچینگ مدار برق و قطع خودکار در هنگام قطع برق ارائه می‌دهند.
- کنتاکتورهای مغناطیسی NEMA، معمولاً به عنوان کنتاکتور موتور و برای تعویض بارهای گرمایشی، خازن‌ها و ترانسفورماتورها در ساختمان‌ها، زیرساخت، نفت و گاز و کاربردهای اتوماسیون صنعتی استفاده می‌شوند.
- کنتاکتورهای مغناطیسی DP، بارهای الکتریکی را در برنامه‌های HVAC، پردازش داده‌ها و خدمات غذایی کنترل می‌کنند. کنتاکتورهای روشنایی در مدارهای روشنایی استفاده می‌شوند.
- کنتاکتورهای بالابر، بالابرهای الکتریکی، جرثقیل‌های سبک و اپراتورهای درب را کنترل می‌کنند.
- کنتاکتورهای جیوه‌ای که از جیوه به‌عنوان ماده تماسی برای باز و بسته کردن مدارها در ترانسفورماتورهای الکتریکی، خازن‌ها و بخاری‌ها استفاده می‌کنند.
کاربرد کنتاکتور در تابلو برق برای برق AC
کنتاکتورهایی که با توان AC کار می‌کنند، با توجه به ماهیت بار به ۴ دسته تقسیم می‌شوند و استفاده از آن‌ها به شرح زیر است:
کنتاکتور مغناطیسی AC1
کنتاکتور مغناطیسی AC2
کنتاکتور مغناطیسی AC3
کنتاکتور مغناطیسی AC4
کاربرد کنتاکتور در تابلو برق برای برق DC
انواع کنتاکتور برای برق DC متنوع است که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:
کنتاکتور مغناطیسی DC1
کنتاکتور مغناطیسی DC2
کنتاکتور مغناطیسی DC5
مزایا و معایب کاربرد کنتاکتور در تابلو برق
هر قطعه الکتریکی مزایا و معایبی دارد. کنتاکتور نیز از این مسئله مستثنی نیست.
برای مشاهده تجهیزات تابلویی ساختمان به صفحه اصلی سایت هیمل مراجعه کنید.
مزایای کاربرد کنتاکتور در تابلو برق
مزایای این قطعه الکترومغناطیسی عبارتند از:
● دارای عملکرد ساده‌ای است.
● از ظرفیت بارگذاری قابل‌توجهی برخوردار است.
● ساختار پیچیده‌ای ندارد.
● برای رتبه‌بندی‌های گوناگون در دسترس قرار دارد.
● اندازه آن می‌تواند بسیار کوچک و جمع وجور باشد. مانند مینی کنتاکتورها.
● قیمت مناسب و مقرون‌به‌صرفه‌ای دارد.
● نگهداری از آن آسان است.
● در دماهای بسیار بالا یا بسیار پایین می‌تواند به‌خوبی کار کند.
● دارای کاربرد وسیعی است مانند سیستم روشنایی، هیتر، موتور و …
● انواع مختلفی از آن موجود است، مانند کنتاکتور میله‌ای، مدولار، خازنی و …
● به‌راحتی و در کوتاه‌ترین زمان می‌توان آن را نصب کرد.
● اتلاف گرمای چندانی ندارد و به‌همین‌دلیل نیازی نیست برای آن خنک‌کننده نصب شود.
● اتصال ترمینال آن دارای گزینه‌های مختلفی است، مانند نوع فنری و پیچی.
● طول عمر آن زیاد است.
● لوازم جانبی الکتریکی و مکانیکی متنوع و گسترده‌ای دارد.
● می‌تواند جریان را به‌سرعت تغییر دهد.
● قابلیت تحمل جریان‌های هجومی بالا را دارد.
● مصرف برق آن کم است.
● می‌توان از آن برای بارهای AC و DC استفاده کرد.
معایب کنتاکتور
کنتاکتورها دارای معایبی هستند که می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
● از نظر حفاظتی، هیچ المانی مثل قطع‌کننده مدار ندارد.
● در برابر لرزش و نویز آسیب‌پذیر است.
● کنتاکت‌های آن به آسانی جوشکاری می‌شوند.
● کویل‌های آن ممکن است خیلی راحت بسوزند.
● در شرایط محیطی نامناسب، نمی‌توان از کنتاکتور استفاده کرد.
● فناوری جدیدی ندارد.
● دمای بیش از اندازه می‌تواند به کنتاکتور آسیب برساند.
● رتبه ورودی بالایی ندارد.
● هارمونیک‌ها ممکن است روی سیم‌پیچ کنتاکتورها اثر منفی بگذارند، به‌خصوص اگر سیم‌پیچ آن‌ها الکترونیکی باشد.
● فرسودگی اجزاء کنتاکتور موجب خوردگی آن‌ها می‌شود.
● هیچ‌گونه عملکرد ارتباطی ندارد.
سخن پایانی
کنتاکتور یکی از قطعات اصلی در تابلو برق است که کاربردهای فراوانی دارد. به‌همین‌دلیل اگر قصد خرید کنتاکتور برای نصب در تابلو برق را دارید، گزینه‌هایی را انتخاب کنید که باکیفیت و از برندهای معتبر باشند. گروه فنی مهندسی صبا صنعت، تنها نماینده برند هیمل، افتخار دارد که باکیفیت‌ترین تجهیزات الکتریکی را با قیمتی رقابتی عرضه کند. برای خرید انواع کنتاکتور هیمل با ما تماس بگیرید.